3. Sınıf Fen Bilimleri dersi Elektrik Kaynaklarını Tanıyalım Konu Özeti

Elektriği göremeyiz fakat elektriğin etkilerini ve yaptığı işi fark edebiliriz. Düğmeye bastığımızda lambanın yanmasını, fişi taktığımızda televizyon, buzdolabı gibi elektrikli araçların çalışmaya başlaması, pil taktığımızda kumandanın çalışması gibi tüm elektrikli araçların çalışması için gerekli enerjiyi karşılayan bir elektrik kaynağı vardır. Ancak bu araçların elektrik kaynağı aynı olmayabilir. Kumandanın çalışmasını sağlayan elektrik kaynağı pil iken televizyonun çalışmasını sağlayan elektrik kaynağı şehir elektriğidir. Başlıca elektrik kaynaklarımız şunlardır.

• Şehir Elektriği
• Pil
• Batarya
• Akü

Bu bölümde çevremizdeki elektrikli araçların çalışmasını sağlayan elektrik kaynaklarını tanıyacağız.

Şehir Elektriği

Şehir elektriği üretiminden itibaren son olarak kullanılacağı yere kadar aşağıdaki adımları takip ederek ulaşır;

• Şehir elektriği su, kömür, petrol, doğal gaz, rüzgâr ve Güneş gibi kaynaklardan faydalanılarak elektrik santrallerinde üretilir.
• Enerji santrallerinde üretilen elektrik, gerekli yerlere elektrik iletim hatları ile gönderilir.
• Elektrik enerjisi buradan da ev, okul ve iş yeri gibi yerleşim yerlerine elektrik kabloları ile ulaştırılır.

2018 yılında elektrik üretimimizin, %37,3’ü kömürden, %29,8’i doğal gazdan, %19,8’i hidrolik enerjiden, %6,6’sı rüzgârdan, %2,6’sı güneşten, %2,5’i jeotermal enerjiden ve %1,4’ü diğer kaynaklardan elde edilmiştir.

Kaynak: https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-elektrik

Şehir Elektriği İle Çalışan Elektrikli Araçlar

Elektrik süpürgesi, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, buzdolabı ve elektrikli fırın, televizyon gibi birçok elektrikli araç şehir elektriği ile çalışır. Ayrıca ev, bina ve sokak lambaları şehir elektriğiyle çalışır. Verilen görselden şehir elektriği ile çalışan elektrikli araçları inceleyebilirsiniz.

Pil

Günlük hayatta kullandığımız bazı elektrikli araçlar şehir elektriği kadar yüksek enerjiye ihtiyaç duymadan düşük elektrik enerjisiyle çalışabilirler. Saat, uzaktan kumanda, el feneri gibi az enerjiye ihtiyaç duyarlar. Düşük elektrik enerjisi ile çalışan araçlarda kullanılan ve taşınabilen elektrik kaynaklarından biri de pildir.

Piller farklı büyüklükte ve farklı güçlerde üretilirler. Bu nedenle kullanılacak piller aracın ihtiyaç duyduğu güce uygun tercih edilir. Pillerin belirli bir kullanım ömrü vardır. Kullanım ömrü biten piller yenileri ile değiştirilmelidir. Çok sık pil değiştirmemiz gereken durumlarda şarj cihazları ile tekrar doldurulabilen pilleri tercih etmeliyiz.

Her pilin bir son kullanma tarihi vardır. Biten piller ve son kullanma tarihi geçmiş pilleri doğaya ve çöpe atmamalıyız. Pillerin içlerini kesinlikle açmamalıyız.

Batarya

Birden çok pilin bir araya getirilmesiyle oluşan, pile göre daha yüksek elektrik enerjisi sağlayabilen ve daha uzun süre kullanılabilen elektrik kaynağı bataryadır.

Dizüstü bilgisayarlar, cep telefonu, telsiz, ışıldak gibi elektrikli araçların elektrik kaynağı bataryadır.

Teknolojinin gelişmesi ile birlikte kullanılmaya başlayan elektrikli otomobillerin de elektrik kaynağı bataryadır.

Akü

Akü, pillere göre daha uzun ömürlü olup aslında bir çeşit bataryadır. Uzun ömürlü olmalarından dolayı ulaşım araçlarında genellikle aküler kullanılır. Aracın motoru çalıştıkça aküyü de şarj eder. Otomobil, otobüs, gemi, uçak gibi araçlarda motorun çalışması için ilk hareketi sağlayan elektrik kaynakları akülerdir.

Elektrikli araç gereçleri çalıştırmadan önce kullanım kılavuzunun okunması ve uygun olan elektrik kaynağının seçilmesi gerekir. Örneğin pille çalışan elektrikli bir araç gereç şehir elektriği ile çalıştırılamaz. Bu durum elektriğin güvenli kullanımı açısından da tehlikelidir. Elektrik sınırlı ve maliyeti yüksek olan bir kaynaktır. Bu nedenle elektriğin tutumlu kullanılması ve israftan kaçınılması gerekir.